ဍဳင္မန္ဂံြမံက္ဂ္ွ လိက္မန္ အေရဝ္မန္ ဒ္ွအဓိက

ခ်ဴ-ၾကက္ဥာဏ္

    သဇုိင္ေသှာဝ္ ေကုာံ ေသှာဝ္ဂံြဒုင္လ်ဳိင္ကုႝအေရဝ္လိက္ပတ္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္ဗဿာဂ္ွ ေသှာဝ္ လုႝမြဲဟံြဂံြဆုႝေကတ္ဏီရ။ သဇုိင္ေသှာဝ္ ေကုာံ ေသှာဝ္ (၁၉၄၇) ေတံဂ္ွကုီ၊ (၁၉၇၄) ေတံဂ္ွကုီ ေကုာံ ၂၀၀၈ တုဲကၜဳင္ဏံဂ္ွကုီ၊သုီေသှာဝ္ သဇုိင္ (၃) ဂ္ွ ဒုင္လဝ္လ်ဳိင္အေရဝ္လိက္ပတ္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဟံြမြဲရ။

   သအာင္ႏူပရိယတၲိခမ႘သင္မန္တံတုဲ လိက္မန္အေရဝ္မန္ပု႙ဂ္ွ ဟံြဂံြကၜဳင္အေခါင္သုင္ေစာဲ ပႜဲ႐ုင္စာရ။ ဂကူမန္ပု႙ လုပ္ကၜဳင္ဒဿံင္ေပါဲဗတုိက္အဆက္က္ နကုႝနဲကဲၾကံင္င္ၐတ္တ္ဂၜဳိင္ကုႝေစွာ္သှာံကုီေလဝ္ လိက္မန္အေရဝ္မန္တံဂ္ွဟံြဂံြစုိပ္ကၜဳင္လတူခုင္႐ုင္စာဏီရ။ အေရဝ္လိက္ပတ္ဂကူမြဲမြဲ ဟံြဂံြအေခါင္သုင္ေစာဲ ပႜဲ႐ုင္စာမၢး ဂကူဂ္ွဂံြေဇှာ္ ေမာဝ္ဟံြေလာဲတုဲသုီမၵးကေလင္ေကၜံဗၵန္ေစ္ွအာမာန္ဏီေရာင္၊ သာ္ဝြံ မႏံြတၜဳင္လအာရ။

   အလုႝအသ႘ဗဿာအဆက္က္တံ ငၛိတ္ကလက္ကၜဳင္အေရဝ္ ေကုာံ လိက္ပတ္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံနနဲဏံႏူတမ္စုႝကုႝစုိပ္အခိင္လဿဳဟ္ရ။ ဆက္တုဲ မိက္ဂံြငၛိတ္ကလက္အာဒဿံင္ဏီဂ္ွေလဝ္ ညာတ္ေကတ္ဒဿံင္ ဗုင္အိက္ ေဍံကၜးကၜးရ။ ဒွ္သာ္ဂွ္ရ ဂကူပ႙ုညံင္ဟံြဂံြေကၜံအာ၊ ညံင္ဂံြေဇှာ္ေမာဝ္အာ၊ ဂံြပၲဝ္အာပှးကုႝဂကူညးတှဟ္မာန္ပု႙ဒးပၲဝ္လဝ္ကႜဳိပ္ကုႝအေရဝ္မန္လိက္မန္ ညံင္ဂံြစုိပ္လတူခုင္ ဂံြသုင္ေစာဲအာ အပႜဲရုင္စာဂ္ွ ပု႙တံဒးဂစာန္အာ လဿဳိန္ေရာင္။

သြာင္ပေရင္ပညာနဘာသာလိက္မန္

      ႏူစေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိကုႝ အလုႝအသ႘ဍဳင္ဗဿာ စတက္က်ာပေရင္ေဒါံပန္ေပွာ္ သၠဳတ္ဒုတိယ အလန္ပထမ ပႜဲဍဳင္ဝင္ကဂ္ွရ။ႏူကုႝေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ညးအုပ္ကာနာနာနာဲဟံသာ ပၲဳိန္ထၞးအာတ္မိက္လဝ္ အလုႝအသ႘တံ သြက္ဂံြေဗၲာန္အာလိက္မန္မြဲဘာသာပႜဲအၾကာဘာအလုႝအသ႘ ပႜဲတြႝဳရးဍဳင္မန္ႏံြရ။ သြက္ဂံြသုင္ေစာဲအာ အေရဝ္ ေကုာံ လိက္ပတ္မန္ ပႜဲ႐ုင္စာမႏြံအပႜဲဍဳင္မန္ဂ္ွေလဝ္နာဲဟံသာအာတ္မိက္ပၲဳိန္ထၞးလဝ္ကုီရ။ စပ္ကုႝဂလာန္ ညးမအာတ္မိက္လဝ္ဂ္ွ ညးစှးအလုႝအသ႘တံ ေသာင္ကလးဟုီဂးဏာလဝ္ညံင္ရဵဂံြ အေခါင္ညံင္င္ကုီေလဝ္ ကေလင္သၛိတ္ျဇအာ မြဲအံင္ပၜန္ရ။

        ဗြဲၾကဵဏံ ႏူကုႝေဗာ္မဇှးလဝ္မာဲသှာံ ၂၀၁၀၊ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘အလုံရးမန္တံ သုီအသိင္ျဇဟတ္ဒ႐ုိဟ္ႏူေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဂ္ွ ပၲဳိန္ထၞးအာတ္မိက္ဏါ ပႜဲကၜတ္ထဝ္ပါလ႘မာန္ေတံပၜန္ရ။ ဆဂးသြဟ္ေဍံတိတ္ကၜဳင္မြဲဂ္ွ မၛးႏူအခိင္ ဘာတုဲေဗၲာန္ဂံြမံင္ရ။ သာ္ဝြံကုႝကၜဳင္သြဟ္ တုပ္ကုႝလက္ထက္အလုႝအသ႘ပှာန္ကၜာေတံဂ္ွကုီရ။

     စပ္ကုႝကိစၥဝြံ ညးမှဳံတာလ်ဳိင္ ႏူဌာနပေရင္ပညာ ဘာေကာန္ဂကူမန္တံဟုီဏာဂ္ွ ဒ္ွသာ္ဂ္ွဟံြေထက္ရ။ အခိင္မၛးဘာဂ္ွဒ္ွအခိင္ေကာန္ငၛာ္တံဂံြဇူတုဲ ကေရပ္ဓရတ္တဵေကာန္ငၛာ္တံဟံြေထက္ရ။ ေကာန္ငၛာ္တံဂ္ွ ေဍာင္ၐတ္ ကၜဳင္ဒဿံင္ကုႝလိက္ဘာေတံကၜဳိဟ္တၛဲရတုဲ ဒးေဗၲာန္လိက္မန္ ပႜဲမၛးအခိင္ဘာမြဲအလန္ပၜန္မၢး ေကာန္ငၛာ္တံ ကႜဟ္ျဇဳိဟ္အာေရာင္။ ဗဲြၾကဵဏံ ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရသ႘မန္ ကာလလုပ္စိုပ္ဗြဳိင္အပႜဲေသှာဝ္ အလုႝအသ႘တဲုဂွ္ ညးတံထပ္အာတ္မိက္ဏာ သမၼတဥဴတုင္ျဇဳင္မြဲအလန္ပၜန္ရ။ ဆဂး သြဟ္ေဍံသၛိတ္ျဇဒဿံင္ ဏီဖို္ဟ္ရ။

 အဝုႝအလုႝအသ႘တြႝဳရးကုႝ အဝုႝအလုႝအသ႘ကဿိန္ဍဳင္

စပ္ကုႝတြႝဳရးဍဳင္မန္ဂ္ွ အလုႝအသ႘တြႝဳရးဍဳင္မန္ႏံြမံင္တုဲ၊ စပ္ကုႝကဿိန္ဍဳင္ဂ္ွ အလုႝအသ႘ကဿိန္ဍဳင္ႏံြရ။ အဝုႝမၵးဆန္ၐန္ ျပဳေျပင္အပႜဲတြႝဳရးဍဳင္မန္ဂ္ွ မၵးႏံြပႜဲတဲအလုႝအသ႘တြႝဳရးဍဳင္မန္ရတုဲ အဝုႝေသဿဟ္တအ္ဂ္ွေဟင္ အလုႝအသ႘ ကဿိန္ဍဳင္ ေတံရပ္စပ္ေထက္ရ။

       ကဿိန္ဍဳင္ပု႙ဂ္ွ ဒုင္လဝ္ယဿဳကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံတုဲ၊ စပ္ကုႝတြႝဳရးဍဳင္မန္ဂ္ွ ေဗၲာန္လိက္မန္ ပႜဲဘာအလုႝအသ႘တြႝဳရးမန္ဟံြဂံြမၢး “ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာ၊ံ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ” သာ္ဝြံ ဟုီဒဿံင္ပႜဲကၜတ္ထဝ္ေတံဂ္ွ မုအဓိပၸါဲေရာ?။

ထံက္ရံင္သာဓက ပႜဲဍဳင္ဇုိင္ဝုတ္ဒုိဟ္

        ပု႙ကေလင္သၛ႘ရံင္ဍဳင္ဇုိင္ဝုတ္ဒုိဟ္ ပု႙ၾကပ္ပ္မၢး ပု႙ေသၢာံဆုႝေကတ္သက္သ႘သာဓကဂမၜဳိင္မာန္ရ။ ဍဳင္သ႘ရိလကၤာ၊ဍဳင္မေလဝ္ယွာ ေကုာံ ဍဳင္သကၤေပါဝ္ တံမဒ္ွရ။ ဍဳင္သ႘ရိလကၤာဂ္ွ ဘာတန္အလုႝအသ႘၊ ဘာတန္ဂကူ (တေမဲလ္) တံႏံြတုဲ၊ပႜဲ႐ုင္စာမၢး သုင္ေစာဲဒဿံင္ဘာသာသိင္ဃုႝ ေကုာံ ဘာသာ (တေမဲလ္) ေသၢာံဆုႝေကတ္ရ။

      ပႜဲဍဳင္မေလဝ္ယွာဂ္ွ ဂကူ(မေလဝ္)၊ ဂကူၾကဳက္၊ ဂကူဂလာ၊ တံဒ္ွအဓိကတုဲ သအာင္ႏူဂ္ွ ဂကူေကာန္ဍဳင္ အရင္တံ မပၲံကုႝဂကူ(ၐ ၐ) တံႏံြရ။ သြက္ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂ္ွ ႏံြကုႝတြႝဳရးညးတံတုဲ၊ ႏံြတဵကုႝအလုႝ အသ႘တြႝဳရးညးတံရ။

    ေသဿဟ္ဂကူေဇှာ္ (၃) ဂကူဂ္ွ ဂကူမေလဝ္မၢး ဘာတန္မေလဝ္၊ ႐ုင္ေသှာဝ္ဓဝ္မေလဝ္၊ ဗလးရမ်င္ ေကုာံ TV မေလဝ္၊လိက္ပရုိင္မေလဝ္၊ သာ္ဝြံႏံြရ။ သြက္ဂကူၾကဳက္ဂ္ွ ဘာတန္ၾကဳက္၊ တကၠသုႝၾကဳက္၊ လိက္ပ႐ုိင္ၾကဳက္၊ ဗလးရမ်ာင္ ေကုာံ TVၾကဳက္၊ ႐ုင္ေသှာဝ္ဓဝ္ၾကဳက္၊ ႐ုင္ဂဥဳဲၾကဳက္တံ ႏံြတဵရ။ သြက္ဂကူဂလာ (lndian)မၢး ဘာတန္ဂလာ၊ တကၠသုႝဂလာ၊လိက္ပ႐ုိင္ဂလာ၊ ဗလးရမ်ာင္ ေကုာံ TV ဂလာ၊ သာ္တံသာ္တံဂ္ွ အေခါင္အရာတုပ္သဿဟ္ကုႝ ဂကူမေလဝ္ ေရင္သၠံရ။

        ပႜဲဍဳင္သကၤေပါဝ္ပၜန္ဂ္ွ ၾကဳက္၊ ဂလာ၊ မေလဝ္၊ သုီပိဘာသာပၜန္ သုင္ေစာဲပႜဲ႐ုင္စာတုဲ တန္တဵကၜဳင္ဗြဲမည႘သဿဟ္ရ။ဘာသာအဂၤလိက္ဂ္ွ ဍဳင္သကၤေပါဝ္ကုီ၊ မေလဝ္ယွာကုီ၊ သုီကုႝဍဳင္သ႘ရိလကၤာတံဂ္ွ သုင္ေစာဲတဵအေရဝ္လေဒါဝ္ (Media)သြက္ဂံြဆက္ေစၜာံေရင္သၠံတုဲ ဒ္ွတဵဘာသာညးဍဳင္ကြာန္ Public Language) မဲြရ။ ဍဳင္ညးတအ္ဂ္ွၐုိန္ရဒ္ွကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံဟံြေသင္ကုီေလဝ္ ညးတံသုင္ေစာဲကၜဳင္ နဲကဲအုပ္ဓုပ္သာ္ဏံရ။ ဟုိတ္ႏူညးတအ္လးကၜဳင္ဗုီျပင္အုပ္ဓုပ္၊ျပဳေျပင္ကၜဳင္သာ္ဏံတုဲ ဍဳင္ညးတအ္ဂ္ွ ကဆံင္သၜဳင္ကၜဳင္ႏူကဿိန္ဍဳင္ပု႙ေကြံေကြံရ။

       ဍဳင္မြဲမြဲဂံြေဇှာ္ေမာဝ္ ဂံြတဵတက္ဂ္ွ နကုႝျဇဟတ္မိှဟ္မြဲဓဝ္၊ နကုႝျဇဟတ္ဂေကာံမြဲဓဝ္၊ ျဇဟတ္ဂကူမဲြဓဝ္ဂ္ွ တဵတက္ဟံြမာန္ရ။နကုႝျဇဟတ္ညးဂမၜဳိင္၊ ျဇဟတ္ဂေကာံဂမၜဳိင္၊ ျဇဟတ္ဂကူဂမၜဳိင္တံ ပံင္ေကာံေရင္သၠံတုဲ ဒ္ွကၜဳင္သြက္ျဇဟတ္ကဿိန္ဍဳင္မြဲဓဝ္ဂ္ွရကဿိန္ဍဳင္ေဇှာ္ေမာဝ္တဵတက္တုိန္ေရာင္။

ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာ

          ကဿိန္ဍဳင္ပု႙ဂ္ွ ဒ္ွကဿိန္ဍဳင္သြက္ဂကူဗဿာတံမြဲဓဝ္ဟံြေသင္တုဲ ဒ္ွကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံသြက္ဂကူဂမၜဳိင္ရ။ တြႝဳရးဂကူ ေကာန္ဍဳင္အရင္တံေဇှာ္ေမာဝ္မွ ဒ္ွကၜဳင္ျဇဟတ္ကဿိန္ဍဳင္တုဲ၊ ျဇဟတ္သာ္ဏံဂ္ွ ေဇှာ္ေမာဝ္မွ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ ေဇှာ္ေမာဝ္ေရာင္။ဟုိတ္ဂ္ွရ တြႝဳရးညးကုညးဂံြေဇှာ္ေမာဝ္ဂ္ွ အေခါင္အရာ ဂကူညးကုႝညး တံဂ္ွ မၵးႏံြပႜဲ တဲညး တအ္ေရာင္။

တြႝဳရးဍဳင္မန္

          တြႝဳရးဍဳင္မန္ဂ္ွ သၸလဝ္စှး ပႜဲအရာမဒက္ပၲန္လဝ္ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံပု႙တုဲ အဓိကအေခါင္အရာဂ္ွ မၵးႏံြပႜဲတဲဂကူမန္တံေဟင္ရ။ ဟုိတ္ဂ္ွရ ဒးကတ္ေဗၲာန္လိက္မန္ ပႜဲဘာအလုႝအသ႘တြႝဳရးဍဳင္မန္ မြဲဘာသာဂ္ွေစ္ွဒဿံင္ကုႝသဘဵဓဝ္ဗြဲမေလာန္တုဲ အလုႝအသ႘တြႝဳရးဍဳင္မန္ကုီ၊ ေကုာံ အလုႝအသ႘ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေတံဂွ္ကုီ၊ မၵးဗုိင္ကုႝ အာ ျဇဟတ္ သြက္ဂြံေဗၲာန္အာလိက္မန္ ပႜဲဘာအလုႝအသ႘ကုီေရာင္။

ဒ္ွသာ္ရ ပႜဲကုႝဂကူမန္ပု႙မႏံြတာလ်ဳိင္ေဇှာ္အုိတ္ဂ္ွ

1.    မန္ပု႙ခ်ပ္စကုႝအလုႝအသ႘တြႝဳရးမန္တုဲ ဓမံက္႐ုပ္ရဵ။

2.    သုီမန္ပု႙၊ သုီအလုႝအသ႘တြႝဳရးမန္တံ သုီၐါဂ္ွ ပံင္ေတာဲေရင္သၠံတုဲ ခ်ပ္စကုႝအလုႝအသ႘ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ (ဝါ)  ပၲဳိန္ထၞးပႜဲပါလ႘မာန္ နကုႝပႜဲဗြဳိင္ေသှာဝ္။

တာလ်ဳိင္ဂေကာံ ေကုာံ ေဗာ္ -  ပါတ႘ဂကူမန္ဂမၜဳိင္

သဿဝ္ပၜတရဵသြာင္ကေမၜာန္ ဂေကာံပံင္ေကာံပေရင္ဂကူမန္ဂ္ွ ပၚပၲဳိန္စံြလဝ္ေဒသ ၄ - ဗြဳိင္တုဲ၊ ဇဿာပ္ဂေကာံ ေကုာံေဗာ္မႏြံပႜဲဗြဳိင္ေဒသညးကုႝညးဂ္ွ ပါလုပ္လဿိဟ္ ပႜဲသဿဝ္ပၜတရဵ ဂေကာံပံင္ေကာံပေရင္ဂကူမန္ (MAU) ရ။

1.    ဗြဳိင္ဍဳင္မၛးဂ္ွ ကမၼတ႘ပံင္ေကာံမန္ဍဳင္သအာင္ (OMCC)

2.    ဗြဳိင္ပယ်ဳႝကုႝကဿိန္ဍဳင္ေသံဂ္ွ ဂေကာံည႘သဿဟ္ဂကူမန္ (MUL)

3.    ဗြဳိင္မႏံြတဵသုီျဇဟတ္စုႝဒှာဂ္ွ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ (NMSP)

4.    ဗြဳိင္အပႜဲဍဳင္ဂ္ွ-

(က) ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘အလုံရးမန္ (AMDP)

(ခ)  ေဗာ္ဒ႘မဝ္ကေရျဇ႘မန္ (MDP) နကုႝယဿဳတဿိတံႏံြတဵရ။

တင္ပၲဝ္ကႜဳိပ္

            တင္ပၲဝ္ကႜဳိပ္ဂေကာံ ေကုာံ ေဗာ္ပါတ႘ မႏံြတဵပႜဲေဒသ သုီ-၄ - ဗြဳိင္တံဂမၜဳိင္ဂ္ွ “ဒက္ပၲန္ဍဳင္မန္”သာ္ဝြံႏံြတဵကုႝတင္ပၲဝ္ကႜဳိပ္မြဲဓဝ္တုဲ တင္ရန္တဿံတုပ္ေရင္သၠံရ။ ဂံြအာစုိပ္ကုႝဍဳင္မန္၊ ဍဳင္မန္ဂံြမံက္ဂတဝ္တုိန္ ဗြဲမျပာ ကတ္မာန္ဂ္ွဗြဳိင္ေဒသညးကုညး သြာင္ကေမၜာန္ညးကုညး ညးဒး႐ုန္ဂစာန္ရတုဲ  သုီျဇဟတ္ဗြိဳင္ႏူေဒသ -၄ -သြာင္ ဂ္ွ ပံင္ေတာဲသၸမြဲျဇဟတ္မၢးမန္ပု႙ဂံြကၜဳင္ျဇဟတ္တုိင္ရ။ နကုႝျဇဟတ္တုိင္ဂ္ွ ဒက္ပၲန္ဍဳင္မန္မၢး ဍဳင္မန္ဂ္ွ မံက္ ဂတဝ္ကၜဳင္ေလာဲသြာရ။ ဒ္ွသာ္ဂ္ွရဂေကာံပံင္ေကာံပေရင္ဂကူမန္ (MAU) ဝြံ ညံင္ဂံြဒ္ွ ျဇဟတ္တုိင္ဂကူမန္ဂ္ွ ဇဿာပ္ ဒုိဟ္ ပန္သြာင္တံ မၵးဗုိင္ေကၜံအာစုိတ္ ျဇဳိဟ္ဟ္နက္က္ေထက္ေရာင္ဂ္ွ မိက္ဂံြဆဝ္ဗၛဳဟ္ဏာရ။

တင္မၵးစြံသတိ

             ကာလပံင္ဗၥပ္ပေရင္ကေမၜာန္ ႏူကုႝဗြဳိင္ေဒသ  ၄ - သြာင္တံဂ္ွမၢး မၵးစြံလဝ္စုိတ္ကုႝပေရင္ည႘သဿဟ္တုဲသြာင္ဇကုဇကုျဂဲေကတ္ညံင္ဟံြဂံြဒ္ွဂ္ွ ပဿိက္ေဇှာ္ေလာန္ရ။ သုီဗြဳိင္ေဒသ - ၄ - သြာင္ဂ္ွ ပံင္ေကာံလဝ္ပေရင္ က ေမၜာန္ ည႘သဿဟ္ဒ္ွကၜဳင္မြဲစန္မွ (MAU) ဂ္ွ ဒ္ွကၜဳင္ျဇဟတ္တုိင္ဂကူမန္မာန္တုဲ၊ ျဇဟတ္တုိင္ဂ္ွ စိန္ဝုန္မွ လမ်ဳီတုိင္ဂကူမန္လုပ္ကၜဳင္ေရာင္။

အေခါင္အရာဂကူမန္ ပႜဲတြႝဳရးဍဳင္မန္

              တြႝဳရးဍဳင္မန္ဂ္ွ လဂံြကုႝသဇုိင္ပထဝ႘မၢး တိဍာ္မန္၊ ဍဳင္မန္ပ႙ုရ။ လဂံြကုႝသတုီမိှဟ္မၢး ဂကူမန္ ပ႙ုဂၜဳိင္အုိတ္ ရ ။လဂံြကုႝေယန္သှာင္မၢး ေယန္သှာင္ဗုဒၶဘာသာဂကူမန္ ဓလုီဖႜိဳက္လဝ္ရ။ လဂံြကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္မၢး ပႜဲေပါဲ႐ုဲမာဲ ၂၀၁၀ တုဲကၜဳင္ဏံဂ္ွအမာတ္မန္တံ ဇှးလဝ္မာဲဂၜဳိင္အုိတ္ရ။

              ဆဂး ၐုိန္ရဒ္ွဍဳင္မန္၊ အမာတ္မန္၊ ဂကူမန္၊ ေယန္သှာင္မန္ဖုိဟ္ရကုီေလဝ္၊ အေခါင္အရာသြက္မန္ ဟုီဂ္ွ ဣလုႝေရာ?

                ဒ္ွသာ္ဂ္ွရ မုမန္ပ႙ုတံမၵးေကၜာန္၊ မုမန္ပ႙ုတံမၵးသြတင္အဓိကဂ္ွ ညးမႏံြတာလ်ဳိင္တံမၵးတီလဝ္ရ။ အဝုႝ အုပ္ ဓုပ္ဍဳင္ဂ္ွၐုိန္ရဟံြစုိပ္ကၜဳင္ ပႜဲတဲဂကူမန္ကုီေလဝ္ တင္အဓိကညးမႏံြတာလ်ဳိင္တံ မၵးေကၜာန္ပႜဲဍဳင္မန္ဂ္ွ ယဝ္ရ ေကၜာန္ဓမံက္အာ႐ုပ္ရဵျဂဳျဂဳမၢးအဝုႝအုပ္ဓုပ္တံဂ္ွ ေဇြာဝ္လုပ္ကၜဳင္ကုႝဂကူမန္ပု႙တံသုိက္က္ရ။

က႑ပ႐ုိင္ မ႘ဒ႘ယာမန္

              ပ႐ုိင္မ႘ဒ႘ယာဟုီဂ္ွ ဒ္ွကေတာဝ္မတ္ညးဍဳင္ကြာန္တံရ။ ဟုိတ္ဂ္ွရ သြက္ဂံြပံက္မတ္ကေတာဝ္ ညးဍဳင္ ကြာန္မန္တံနကုႝပ႐ုိင္ မ႘ဒ႘ယာမန္ဂ္ွ ဇဿာပ္ညးမဆာန္ဂကူမန္တအ္ တာလ်ဳိင္ႏံြရ။ မပၲံကုႝ ေရဒ႘ေယာ FM မန္ေကုာံ  ဗလးရမ်ာင္ TVမန္တံ ၐိုန္ရဟံြကလိဂံြအေခါင္ဏီကၜာေလဝ္ သြက္ဂံြသြအာစှးဂကူမန္ အပႜဲႜဍဳင္မန္ဂ္ွ လိက္ပ႐ုိင္ ဂကူမန္ မပၲံကုႝလိက္ပ႐ုိင္ သှံင္တုိင္တံ မၵးပံက္ပၲဳိန္႐ုင္အပႜဲဍဳင္မန္မြဲေထက္ရ။

 ဂံြပံက္ပၲဳိန္႐ုင္ပ႐ုိင္ မ႘ဒ႘ယာမန္ ပႜဲဗြဳိင္ေသှာဝ္လတူဍဳင္မန္မြဲမာန္ဂ္ွ ဇဿာပ္ကႜဳိပ္သၠဳိပ္မန္တံ မၵးဗုိင္႐ုီဗင္ကုႝ ျပဟ္ဟ္ ေရာင္။

               လိက္ပ႐ုိင္မန္ မသၸစှးဂကူမန္မြဲ မံက္တုိန္ပႜဲဍဳင္မန္မွ ဂကူမန္ ရဲညးေလပ္လဝ္လိက္မန္တုဲတံဂ္ွ ဂံြသုင္ ေစာဲကၜဳင္ ပႜဲအရာဗ္ွလိက္မန္ရ။ ကာလဂ္ွမၢး မန္ညးမခ်ဴ- ဗ္ွ-လိက္မန္တံဂ္ွ ဂံြအေခါင္ပံက္မတ္ကေတာဝ္ ပႜဲလိက္ ပ႐ုိင္မန္တုဲကလိဂံြအေခါင္ဒတုဲကဝၚညးသၠံ မပၲံကုႝ ပေရင္ပုိန္ျဒပ္၊ ပေရင္ေယန္သှာင္၊ ပေရင္လိက္ပတ္၊ ပေရင္ ဘာသာ၊ ပေရင္မိှဟ္၊ပေရင္ပညာ၊ ပေရင္တုႝလ႘ြ၊ ပေရင္ေဖာအ္ေျဗဝ္ဍဳင္ကြာန္၊ ပေရင္မင္မြဲထိင္ဒဝ္ပြ႘ပြဴ နာနာ သာ္ရ။

               လိက္ပ႐ုိ္င္မန္ မပၲံသာ္ဏံ ယဝ္ရမံက္တိတ္ကၜဳင္ ပႜဲဍဳင္မန္မြဲမြဲကှပ္မၢး သြက္ဂကူမန္တံဂ္ွ ဒ္ွငၛဳဟ္မးဒ္ွဂုဏ္ဖုႝေဇှာ္ကုႝျဇဟတ္ရ။ အာဂတေတံမြဲကဆံင္ပၜန္မၢး မပၲံကုႝ ေရဒ႘ယဝ္ FM မန္ ေကုာံ TV မန္တအ္ ဆက္ဂ စာန္၊ဆက္မံက္ကၜဳင္ပၜန္မၢး ဒ္ွဖုႝသြက္ဍဳင္မန္ ေကုာံ သြက္ဂကူမန္ မႏံြဗြဳိင္အပႜဲဍဳင္တံသဿးဟံြက၊ သြက္ဂကူမန္ မႏံြ အလုံလုိက္တံဂ္ွေလဝ္ ဒ္ွကၜဳင္ဂုဏ္ဖုႝဗြဲမေလာန္ရ။

လိက္မန္အေရဝ္မန္

     ႏူဂ္ွမြဲကဆံင္ပၜန္ သြက္ဂြံဂစါန္ကုႝ လိက္မန္-အေရဝ္မန္ ဂံြေဗၲာန္- ဗ္ွ-ခ်ဴ-ဟုီ- ပႜဲဘာအလုႝအသ႘တြႝဳရးဍဳင္မန္၊ ဂံြသုင္ေစာဲအာပႜဲ႐ုင္စာပႜဲရးဍဳင္မန္ဂ္ွ ဂၜာဲဂၜံင္ေပှာ္ေဍံေလာဲသြာကၜဳင္ရ။

     ဂၜံင္ေပှာ္သာ္ဏံပံက္မွ သြပ္လၸံဂကူမန္တံ မတြံဂး သြက္ဂံြဒက္ပၲန္ဍဳင္မန္ဂ္ွ လ်းအရံင္ရာင္ဆာဲကၜဳင္မာန္ရ။ ဒ္ွသာ္ဂ္ွရဍဳင္မန္ဂံြမံက္ဂ္ွ လိက္မန္ေကုာံအေရဝ္မန္ဂ္ွ ဒ္ွအဓိက လတူႏူလိက္ဂကူညးတှဟ္သၟာင္ဏီေရာင္။

တင္စဿတ္

1.    သုင္ေစာဲ = သုံးစြဲ

2.    စကာ     = ေစခုိင္း

ပြံက္အဓိပၸါဲ

1.    သုင္ေစာဲဂ္ွ ရပ္စပ္သုင္ေစာဲ ကေပါတ္အရာဝတၴဳ ဟံြမြဲကုႝလမ်ဳီရ။

2.    စကာဂ္ွ စကာဝတၴဳမႏံြကုႝလမ်ဳီမပၲံကုႝ မိှဟ္၊ တိရစၧာန္၊ ေျပင္ဂၜဵ၊ ေဒဝတဵ၊  ျဗဳီ တံရ။

ဥပမာ

1.    သုင္ေစာဲဓာတ္ ဓာတုေဗဒ (Chemical) ေလပ္မၢး ဒ္ွဂဥဳဲ၊ သုင္ေစာဲဟံြေလပ္မၢးဒ္ွဂ်ိ။

2.    စကာေကာန္ရဲသဿးတုဲ အလုႝဇကုညးကႜဳိပ္ဟံြအာတြႝဳမၢး ဒ္ွကႜဳိပ္သၠဳိပ္ခုိဟ္မြဲဟံြေသင္ရ။